Gdy umiera bliska osoba ostatnią rzeczą, o której chcesz myśleć jest dopełnienie formalności. Niestety, jest to często konieczność i trzeba się z tym zmierzyć. Jedną z kwestii, które należy załatwić jest spadek. Procedury związane z dziedziczeniem nie są łatwe a czasem wymagają uiszczenia pewnych opłat.
Mieszkanie w spadku – dla kogo?
Jeżeli osoba zmarła pozostawiła po sobie ostatnią wolę wyrażoną w testamencie – spadkobiercą może być każdy, kto został w nim wymieniony. Jeżeli jednak dokument taki nie został sporządzony przez zmarłego za życia to po jego śmierci prawa do spadku dziedziczy najbliższa rodzina, czyli:
- żona/mąż,
- dzieci zmarłego (a jeżeli nie dożyły otwarcia testamentu to ich zstępni),
- rodzice zmarłego,
- rodzeństwo zmarłego oraz ich zstępni.
Oczywiście w pierwszej kolejności dziedziczenie przypada współmałżonkom oraz dzieciom (bądź ich zstępnym). Dopiero wówczas, gdy zmarły nie posiadał ślubu ani dzieci, prawa do majątku przypadają rodzicom. Jeżeli ich również nie ma – dziedziczy rodzeństwo. W sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił po sobie żadnej rodziny ani testamentu, cały jego majątek przechodzi na własność skarbu państwa bądź gminy, w której mieszkał.
Testament – kiedy jest ważny?
Najważniejsza jest ostatnia wola zmarłego. Są trzy możliwości na sporządzenie testamentu, który będzie liczył się, jako najistotniejszy dokument przy rozdzielaniu spadku. Może on być:
- spisany własnoręcznie przez zmarłego (z datą i podpisem),
- sporządzony w obecności notariusza,
- wypowiedziany na głos w obecności dwóch świadków i spisany jako protokół.
Jak wygląda dziedziczenie mieszkania?
Jeżeli zmarły nie pozostawił po sobie dokumentu stwierdzającego, że jest inaczej, to mieszkanie przechodzi na własność najbliższej rodziny, zgodnie z ustawowym prawem do dziedziczenia. To znaczy, że jeżeli posiadał on nieruchomość to po śmierci podzielona ona zostaje pomiędzy żonę i dzieci zmarłego. W przypadku, gdy nie ich nie posiadał – prawo do spadku otrzymują w kolejności: rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa.
Jeżeli jednak zmarły zostawił po sobie mieszkanie wraz z ostatnią wolą – dziedziczy je osoba wskazana w testamencie. W przypadku, gdy był on właścicielem jedynie części nieruchomości to tylko tę część otrzymuje w spadku osoba wskazana w dokumencie zawierającym ostatnią wolę zmarłego.
Podatek od spadku
Oczywiście dziedziczenie może wiązać się również z kosztami. Na spadek nałożony zostanie podatek, który należało będzie zapłacić do urzędu skarbowego. Jednak dobra wiadomość jest taka, że najbliżsi zmarłego mogą starać się o zwolnienie z opłaty. Do krewnych, którzy mogą się o to starać zalicza się:
- małżonka,
- dzieci,
- rodziców,
- pasierbów,
- rodzeństwo,
- macochę i ojczyma.
Wniosek o zwolnienie z podatku należy złożyć w ciągu pół roku od dnia, w którym postanowienie sądowe się uprawomocni.
Spadek po zmarłym można również odrzucić. Większość rodzin jednak decyduje się na to, aby przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że przejmują oni wszystko – łącznie z ewentualnymi długami zmarłego.